Jaja od dawna były uważane za wartościowy produkt spożywczy zawierający wiele wartościowych składników. Ale i nie tylko, obecnie w Wenezueli jest taka bida, że bywają używane jak waluta, wartość jednego jajka przewyższa średnią dniówkę i maksymalną możliwą sumę wypłaty z bankomatu. Podobno synod w Akwizgranie w 837 r. zabronił ich spożywania w czasie Wielkiego Postu, zakaz ten istniał przez około 900 lat:)
Przejdźmy jednak do konkretów. Ze względu na właściwości zatrzymywania wody i wiązania, jaja mogą przeciwdziałać zapaleniu jelit spowodowanemu przez niektóre toksyczne substancje. Z tego powodu są dobrym naturalnym lekarstwem na zapalenie żołądka, zapalenie jelit, biegunkę, czerwonkę i odwodnienie.
W jajach występują dwie substancje Lumiflawin i Lumichrom, które są w stanie zatrzymać rozwój wirusów wywołujących raka, a także zapobiegać przekształcaniu się normalnych komórek w komórki rakowe. Związki te są również naturalnymi przeciwutleniaczami.
W zasadzie większość białek jaja ma właściwości antybakteryjne, mogą również hamować określone funkcje fizjologiczne mikroorganizmów. Najwięcej bo około 3.5% wszystkich protein stanowi lizozym, który stymuluje odpowiedź immunologiczną u człowieka.
Pigmenty zawarte w żółtku zmniejszają poziom cholesterolu LDL w surowicy, (dla strachu zwanym „złym cholesterolem”) więc w jakimś stopniu zapobiegają chorobom sercowo-naczyniowym.
Lecytyna z żółtka jaja powiązana z witaminą B, podawana wcześniakom i chorym na chorobę Alzheimera, przyczynia się do lepszego rozwoju tkanki nerwowej i zdolności umysłowych.
Zawartość luteiny i zeaksantyny (barwniki) przyczynia się do wytwarzania bariery ochronnej przed degeneracją plamki żółtej oka ludzkiego, która jest częstą drogą do upośledzenia wzroku i ślepoty, głównie u osób w średnim wieku oraz starszych.
Należy pamiętać, że jaja nie są dla każdego i odpowiadają za występowanie alergii pokarmowych u dzieci (0,5-9% populacji).
Rola cholesterolu w diecie w była tematem dyskusji przez ostatnie kilkadziesiąt lat. W związku z tym jaja, jako żywność o wysokiej zawartości cholesterolu w diecie, były uważane jako żywność, którą należy ograniczyć, radząc pacjentom na diecie, aby obniżyli tym samym poziom cholesterolu w surowicy. Wzrost cholesterolu w diecie z jaj o 100 mg dziennie, co odpowiada połowie średniego jaja lub trzech do czterech jaj tygodniowo, powoduje wzrost około 0,05 mmol / L cholesterolu LDL. Pomimo niewielkiego wzrostu poziomu cholesterolu LDL wraz ze wzrostem spożycia jaj, większość badań epidemiologicznych wykazała niewielki lub żaden związek między spożyciem jaj a ryzykiem choroby niedokrwiennej serca. (Wpływ cholesterolu dietetycznego na osoby z cukrzycą typu 2 został słabo zbadany.)
Nie ma wystarczających dowodów, aby nadmiernie ograniczyć spożycie jaj w ramach zdrowej diety. Jajka powinny być rozpatrywane w podobny sposób jak inne produkty bogate w białko i wybierane jako część zróżnicowanej diety.
Źródło:
Źródło zdjęcia wyróżniającego: www.freepik.com
M. Roe, H. Pinchen, S. Church, P. Finglas, „Nutrient analysis of eggs
Analytical Report”, Institute of Food Research, Norwich 2013
USDA National Nutrient Database for Standard Reference, „Composition of Foods Raw, Processed, Prepared”, release 28, Beltsville 2015
H. W. Windhorst, B. Grabkowsky, A. Wilke, „Atlas of the Global Egg Industry”, International egg commision, Londyn 2013
Prof. dr hab. n. med., M. Jarosz, „Normy żywienia dla populacji Polski” Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017
M. Kaźmierska, B. Kosmalski, B. Jarosz, M. Ligor, T. Trziszka, „Wpływ zróżnicowanego systemu chowu kur na zawartość luteiny w jajach”, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 5 (78), 75 – 84
mgr inż. T. Borowy, dr inż. M.S. Kubiak, „Sprzęt i technologie”, OID (260) 05/2013
J. Kijowski, G. Leśnierowski, R. Cegielska-Radziejewska,”Jaja cennym źródłem składników bioaktywnych”, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2013, 5 (90)
D. Narahari, Ph.D, „Food, facts, myths and healthy diet”, Dorrance Publishing Co, 2017, [dostępne 03.10.2018], https://books.google.pl/books?id=F2k9DwAAQBAJ&pg=PR2&dq=eggs+devareddy+narahari&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiBnar2vezdAhUIsaQKHSIeAgAQ6AEIJzAA#v=onepage&q=eggs%20devareddy%20narahari&f=false
Ewa Seweryn, Emilia Królewicz, Kamilla Stach, Irena Kustrzeba-Wójcicka, „Właściwości odżywcze i alergizujące jaj kurzych”, Katedra i Zakład Biochemii Lekarskiej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 2018, [dostępne 04.10.2018], https://phmd.pl/api/files/view/351787.pdf
Jakub Mielnik, „Wszystko z jajka”, Tygodnik Wprost, 2018, [dostępne 04.10.2018], https://www.wprost.pl/tygodnik/10113189/wszystko-z-jajka.html
S. Natoli, BNutDiet, APD, Director; T. Markovic, MB BS, PhD, FRACP Endocrinologist; D. Lim, MB BS, FRACGP, General Practitioner; M. Noakes, PhD, DipNutDiet, Research Dietitian; K. Kostner PhD, MD, Cardiologist, Unscrambling the research: Eggs, serum cholesterol and coronary heart disease Nutrition and Dietetics, Journal of the dietitians assosiation of Australia, 2007. 64: p. 105-111
