Home Porady Czosnek – czy wiesz o nim wszystko?

Czosnek – czy wiesz o nim wszystko?

by zespół talerzprawdy

Czosnek znany jest pod różnymi postaciami – świeżych ząbków, suszonych lub świeżych liści czy granulatu. Ujawnia swoją obecność w potrawach zapachem, który po zjedzeniu tak szybko nas nie opuszcza 🙂
Najczęściej jest dodawany do dań właśnie ze względu na swój ciekawy smak. Jednak coraz częściej w kuchni jest zastępowany czosnkiem granulowanym, w większości pochodzącym z upraw w Chinach. Ale czy tylko za sam smak i zapach cenimy czosnek?

Skład czosnku

Mimo, że około 60% składu czosnku to woda, a jedna trzecia to cukry, to jest wciąż w nim miejsce na wartościowe składniki. Najważniejsze w czosnku są związki siarki (jest ich wiele, nie ma co wypisywać). Jeden z nich (allicyna) powstaje w czasie żucia lub miażdżenia z tak zwanych allin, powodując silny charakterystyczny zapach.
Jest to związek nietrwały, rozpada się w wysokiej temperaturze np. w czasie gotowania.
Suma summarum czosnek jest bogatym źródłem siarkowodoru powstającego w organizmie, który jest odpowiedzialny za większość jego zdrowotnych właściwości. Wykazuje również funkcję antyoksydacyjną (chroni komórki przed uszkodzeniem przez reaktywny tlen).

Działanie na układ krążenia

To tworzący się ze związków siarki siarkowodór wpływa na stan i funkcjonowanie układu krążenia:

– reguluje kurczliwość naczyń krwionośnych
– zwiększa średnicę naczyń krwionośnych
– w konsekwencji obniża ciśnienie krwi

Badania potwierdzają:

– działanie przeciwmiażdżycowe
– obniżanie poziomu cholesterolu o niskiej gęstości LDL („złego cholesterolu”) chroniąc przed jego utlenianiem

– podnoszenie w tym samym czasie frakcji HDL („dobry cholesterol”).

Skuteczność czosnku zależy od sposobu przyrządzenia i formy jego podania. Co ciekawe, najsilniejsze działanie ma wyciąg ze starego czosnku w porównaniu do świeżego, miażdżonego.
Czosnek wykazuje również działanie hamujące zlepianie płytek krwi, (podobnie jak aspiryna lub lek Clopidogrel)1,5

Właściwości antybakteryjne

Czosnek jest idealnym, naturalnym zamiennikiem antybiotyków. 1 mg allicyny odpowiada 0,38 ml penicyliny6. W 2004 r. wykonano badania, których celem było określenie optymalnego stężenia czosnku w ekstrakcie oraz najbardziej sprzyjających warunków jego przygotowania.
Stwierdzono, że optymalnym stężeniem antybakteryjnym jest ekstrakt 750-1000 mg czosnku na 1 ml wody, przyrządzonym w temperaturze 30–50 C podawanym 6 godzin po jego przyrządzeniu.
W takiej formie oddziałuje na niektóre bakterie2, a ekstrakt wodny z liści dodatkowo na Bacillus subtilis i Salmonella enteritidis5

W jednym z eksperymentów przydatności suchej kiełbasy drobiowej została wydłużona do 21 dni przez dodanie świeżego i sproszkowanego czosnku6.  Ekstrakt ze świeżego czosnku w badaniach wykazuje potencjał poprawy działania antybiotyków na patogeny oporne na antybiotyki8.

Właściwości przeciwgrzybiczne

Ekstrakt z czosnku, zawierające w swoim składzie wspomnianą allicynę ma zabójczy wpływ na niektóre grzyby3,5 i jest porównywalny z lekiem przeciwgrzybicznym ketokonazol. Związki siarkowe świeżego czosnku hamują rozwój znanego drożdzaka Candida albicans4 .

Właściwości antywirusowe

W tej kwestii wiadomo na razie najmniej (2001 rok). Aktywnym związkiem jest w tym wypadku ajoen, który posiada właściwości antywirusowe oraz daje pozytywne efekty w walce z, między innymi, grypą typu A i B oraz przeciwdziała wirusowi cytomegalii, wirusowi HIV, opryszczki, czy wirusowemu zapaleniu płuc1,5.

Właściwości przeciwpasożytnicze

Sok z ząbków czosnku jest skuteczny między innymi w walce przeciwko wolno żyjącym nicieniom Rhabditis, larwom Nippostrongylus brasiliensis i hamuje rozwój jaj glisty Ascaris suum5.

Właściwości antyoksydacyjne

Ekstrakty roślinne z liści i ząbków czosnku wykazują się wychwytywaniem wolnych rodników. Podejrzewa się, że może być to związane ze związkami fenolowymi i enzymami występującymi w czosnku5.

Dawkowanie

Zaleca się 4 g świeżego czosnku lub jego odpowiednika w celu uzyskania efektu terapeutycznego.
Jest to mniej więcej średnia wielkość ząbka czosnku. Średni potencjał powstającej allicyny w ząbku czosnku wynosi 3,6 ± 0,9 mg / g lub 10,8 mg / g w suszonym. Prawie we wszystkich badaniach klinicznych z suplementami czosnku w proszku zastosowano dzienną dawkę standaryzowaną na 3,6–7,8 mg potencjału allicyny, co stanowi 1–2 g typowego surowego czosnku. Minimalna dzienna dawka suplementu czosnku w proszku dla uzyskania korzyści zdrowotnych powinna mieć ekwiwalent dwóch gramów surowego czosnku7.

Źródło

J. Tadeusiewicz, A. Krysztofiak, B. Olas, Czosnek – panaceum na choroby układu krążenia?, Kosmos – Problemy nauk biologicznych, 2014, Tom 63 Numer 1 (302) Strony 37–44

https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjwhYyuyfTpAhXPvosKHcb-BiM4PBAWMAN6BAgGEAE&url=https%3A%2F%2Fkosmos.ptpk.org%2Findex.php%2FKosmos%2Farticle%2Fdownload%2F1150%2F1131&usg=AOvVaw2NY25kieapooIuRjdi4JpA

wśród których wyróżnia się: Staphylococcus aureus, Staphylococcus saprophyticus, Streptococcus pneumonia, Streptococcus faecalis, Escherichia coli, Enterobacter cloacae, Klebsiella pneumonia, Proteus mirabilis, Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter haemolyticus.

3 Candida torulopsis, Tripchophyton, Cryptococcus, Aspergillus, Trichosporon, Rhotodorula.

5  Cladosporium sp., Rhizopus nigricans, Geotrichum candidum, Penicillium expansum, Candida lipolytica, Mycoderma, Saccharomycopsis fibuligera

4   K. M. Lemar  , M. P. Turner, D. Lloyd, Garlic (Allium Sativum) as an anti-Candida Agent: A Comparison of the Efficacy of Fresh Garlic and Freeze-Dried Extracts, National Center for Biotechnology Information, National Library of Medicine, 2002, USA

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12174037/

5    D. Sobolewska, I. Podolak, J. Makowska-Wąs, Allium ursinum: botanical, phytochemical and pharmacological overview, Phytochemistry Reviews, Springer 2015; 14(1): 81–97.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4352197/

6  M. Lupoae, D. Coprean1, R. Dinică, P. Lupoae, G. Gurau, G. Bahrim, Antimicrobial activity of extracts of wild garlic (Allium ursinum) from Romanian spontaneous flora, Scientific Study & Research, Chemistry & Chemical Engineering, Biotechnology, Food Industry, 14 (4), pp. 221 – 227, 2013, Romania

https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwj7r933v_TpAhUql4sKHTaPDpoQFjAWegQIBRAB&url=http%3A%2F%2Fpubs.ub.ro%2Fdwnl.php%3Fid%3DCSCC6201304V04S01A0003&usg=AOvVaw1Y4GIvuXwoY02f3J16yZ_A

7    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6073756/#!po=46.2963

  L.D. Lawson, S.M. Hunsaker,  Allicin Bioavailability and Bioequivalence from Garlic Supplements and Garlic Foods, Nutrients, 2018; 10(7):812.

8   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4458355/

Guoliang Li, Xudong Ma, […], and Chaofeng Sun, Fresh Garlic Extract Enhances the Antimicrobial Activities of Antibiotics on Resistant Strains in Vitro, Jundishapur Journal of Microbiology, Kowsar Medical Institute, 2015 May; 8(5)

Ilustracje:

pixabay.com Marion Wellmann

pixabay.com Ulrike Mai

 

You may also like

Leave a Comment

Używamy plików cookie, aby zapewnić najwyższy komfort korzystania z naszej witryny. Kontynuując korzystanie z naszej witryny bez zmiany ustawień plików cookie, akceptujesz używanie przez nas plików cookie. Zatwierdź