Po co nam antyoksydanty
Tak zwany stres oksydacyjny jest naturalnym zjawiskiem występującym w organizmie człowieka. Oznacza zaburzenie równowagi między wolnymi rodnikami (np. tlenu, azotu) uszkadzającymi komórki naszego ciała, a ilością przeciwutleniaczy (np. niektórymi witaminami zwalczającymi nadmiar wolnych rodników).
Badania epidemiologiczne wykazały, że może istnieć związek między stresem oksydacyjnym, a rozwojem kilku rodzajów chorób przewlekłych. Diety bogate w owoce i warzywa mogą w jakimś stopniu zmniejszać zapadalność na raka i inne choroby przewlekłe np. układu krwionośnego, udary itp 1.
Otyłość również wiąże się ze stanem zapalnym i stresem oksydacyjnym, a także z wyższym poziomem estrogenu w układzie krwionośnym 2.
Skala FRAP
Nie jest tajemnicą, że antyoksydanty to potężne substancje niezbędne dla dobrego zdrowia, dlatego naukowcy opracowali skalę FRAP, aby dokładnie zmierzyć ich moc i skuteczność.
Chociaż istnieje kilka skal stosowanych obecnie do oceny aktywności antyoksydacyjnej produktów roślinnych i innych antyoksydacyjnych związków chemicznych, w dzisiejszym poście przedstawimy 10 wybranych produktów ze modyfikowanej (nie przez nas) Tabeli Antyoksydacyjnej Żywności (Antioxidant Food Database FRAP)3.
Produkty spożywcze po lewej stronie od 1 do 10 mają tyle antyoksydantów co te po prawej stronie w podanych wartościach. Np. łyżeczka goździków ma tyle samo antykosydantów co 72 g czarnej porzeczki, 216 ml wina czerwonego, 251 ml zielonej herbaty itd.
Wnioski
– kto by pomyślał, że 1 łyżeczka herbaty matcha ma zdolność antyoksydacyjną porównywalną z 2,5 l zielonej herbaty!?
– witaminy nie są tym samym, co antyoksydanty, ponieważ tylko witamina C i E do nich należy.
– jest wiele związków roślinnych o działaniu antyoksydacyjnym znacznie silniejszym niż witaminy np. kofeina, mentol (mięta), tymol (tymianek)
– używki takie jak kawa, wino czerwone czy herbata zielona są znacznie lepszymi antyoksydantami niż owoce lub warzywa, mimo, że praktycznie nie zawierają witamin.
– suplementacja niewiele pomaga. Niektóre z badań, między innymi na grupie 45000 kobiet wykazały, iż suplementy przeciwutleniające nie pomagają w zapobieganiu chorobom wywoływanym przez stres oksydacyjny. Dowody wskazują, że dodatki przeciwutleniające nie działają tak dobrze, jak naturalnie występujące w żywności przeciwutleniacze. Co więcej, przyjmowanie suplementów w dużych dawkach może być szkodliwe. Dodatkowo suplementy diety mogą powodować działania niepożądane, wywoływać reakcje alergiczne lub wchodzić w interakcje z lekami wydawanymi na receptę i bez recepty. Niełatwo jest więc oszukać naturę!
Wielu badaczy wykazało, że wystarczająca ilość spożywanych owoców i warzyw wiąże się z obniżeniem częstości występowania niektórych chorób (zwłaszcza choroby wieńcowej) oraz z mniejszym ryzykiem śmiertelności w szczególności z powodu chorób układu krwionośnego, ale także nowotworów.
Jak dotąd nie jest jasne, czy wyniki te są związane jedynie z ilością antyoksydantów w warzywach i owocach lub z innymi składnikami tych produktów, czy też ze stylem życia, stresem, zanieczyszczeniem powietrza itp.
Dlatego też odpowiednia dieta i aktywność fizyczna pozostaje wciąż najlepszym sposobem na zapewnienie zdrowia 4 .
Źródło:
1 National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine, Measuring antioxidant capacity. using the ORAC and TOSC assays.
2 National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine, Total and individual antioxidant intake and endometrial cancer risk: results from a population –based case – control study in New Jersey.
3 National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine, The total antioxidant content of more than 3100 foods, beverages, spices, herbs and supplements used worldwide.
4 Relationship between dietary antioxidant index (DAI) and antioxidants level in plasma of Kraków inhabitants, Wroclaw Medical University, 2017
